Có ai đó từng nói rằng Tử vi là một loại bói toán khoa học? Câu trả lời này vẫn là một câu hỏi tranh cãi. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng Tử vi, với tính chất thần bí và hư ảo, là một đối tượng nghiên cứu thú vị.
1. Tử vi – Một khoa học huyền bí
Trong số các phương pháp bói toán, khoa Tử vi thường được coi là một trong những phương pháp có độ chính xác cao và được nhiều người tin tưởng. Trước khi Tử vi ra đời, Trung Hoa đã có nhiều hình thức bói toán khác như “bốc phệ” do Văn Vương đời nhà Chu dựa trên Hà đồ (bức vẽ ở sông Hà, vẽ bát quái của vua Phục Hi) tạo thành 64 quẻ bói hợp thành. Sau đó, triết học Trung Hoa đã đi qua nhiều luận thuyết như thuyết Âm Dương Ngũ Hành dựa trên sự tương sinh tương khắc của 5 yếu tố cơ bản – kim, mộc, thủy, hỏa, thổ – nhằm giải thích đời sống và tùy từng cặp yếu tố kết hợp với nhau nó sẽ cho ra những kết quả khác nhau với độ biến thiên rất phức tạp. Từ đó, khoa Tử vi đã hình thành và được coi như một bước tiến về nhân học Trung Hoa thời Trung đại.
2. Hi Di – Trần Đoàn lão tổ
Người được coi là ông tổ của khoa Tử vi là Trần Đoàn, còn được biết đến với tên Hi Di, một đạo sĩ tu trên núi Hoa Sơn sống vào thời nhà Tống. Dựa vào Kinh Dịch và lý thuyết Âm Dương Ngũ Hành của Đổng Trọng Thư, một triết gia thời Hán, ông đã sáng lập khoa Tử vi với mục đích tìm hiểu con người và số phận dựa trên quy luật biến hóa của vũ trụ thời đó. Từ những biến số trong cuộc sống dựa trên ngày tháng năm sinh, Trần Đoàn đã tạo ra “lá số tử vi” với 12 cung và hơn 100 vì sao để tiên đoán số phận con người. Tử vi đã có hệ thống thuật ngữ riêng và vẫn được nhiều nhà khoa học ngày nay coi là một phát triển quan trọng trong nhân học Trung Hoa.
3. Khoa học hay mê tín?
Khoa Tử vi có tính khoa học, tính bói toán và mang một phần dị đoan. Nếu nhìn vào các điều kiện cần, Tử vi có thể được xem là một khoa học ở mặt đó. Nó có lý thuyết và phương pháp riêng, tiếp cận nghiên cứu nhân học một cách độc đáo. Tử vi cũng có lập luận và logic từ đó rút ra trải nghiệm và chứng minh từ thực tế. Tuy nhiên, tính chính xác của Tử vi không thể được đảm bảo. Mỗi sao khi ở một cung lại mang những ý nghĩa khác nhau và ý nghĩa đó thay đổi khi nó kết hợp với những sao khác, tạo thành nhiều dự đoán khác nhau trên một lá số Tử vi. Điều này càng làm tăng tính huyền bí của Tử vi.
Mặc dù có những hạn chế, khoa Tử vi vẫn đáng để quan tâm nghiên cứu. Nó dựa trên tương quan giữa các yếu tố phức tạp và đưa ra nhận định dựa trên những suy đoán và thống kê về số phận và tính cách con người. Tuy nhiên, để tiếp cận Tử vi một cách khoa học, chúng ta cần tách biệt những yếu tố mê tín dị đoan và nhìn nhận giá trị của nó trong việc hiểu về nhân học.
