Bốc dịch là một bộ môn có lịch sử lâu đời, đồng thời đã tạo ra nhiều phương pháp gieo quẻ khác nhau, phản ánh sự phát triển của Kinh Dịch qua từng thời kỳ.
Trong các phương pháp này, gieo quẻ bằng ba đồng tiền xu là phương pháp phổ biến và đơn giản nhất. Thời xưa, các nhà dịch thường sử dụng đồng tiền của thời đại hoặc tiền cổ để gieo quẻ. Mẫu tiền cổ thông thường chỉ khác nhau về niên đại, nhưng thiết kế vẫn giống nhau, vẫn là hình tròn, giữa có lỗ vuông, một bên ghi triều đại phát hành và một bên ghi giá trị của đồng tiền. (Xem hình)
Ngày nay, tiền xu đương đại được sử dụng rộng rãi ở hầu hết các quốc gia, và Việt Nam cũng đã từng lưu hành một số loại tiền xu mệnh giá nhỏ, cho nên việc gieo quẻ không còn gặp khó khăn vì không còn thiếu đồ thích hợp nữa.
Tiền xu đương đại có hình in quốc huy của quốc gia phát hành và mặt còn lại in mệnh giá của đồng tiền.
Tính âm dương của mặt tiền
Trên các diễn đàn về huyền học, có nhiều người sử dụng tiền xu đương đại để gieo quẻ, tuy nhiên cách phân biệt tính âm dương lại khác nhau. Có người lý giải rằng mặt quốc huy đại diện cho quốc gia phát hành tiền, và trên quốc huy của Việt Nam có ngôi sao, tượng trưng cho bầu trời, vì vậy được coi là mặt dương. Mặt còn lại in mệnh giá và họa tiết phụ, trên tiền Việt Nam, mặt này còn được in các họa tiết như nhà sàn, chùa Một Cột… tượng trưng cho đất nên được coi là mặt âm.
Cũng có người không lấy mặt âm dương của đồng tiền làm căn cứ, mà quy ước tính âm dương mỗi khi gieo quẻ. Có khi quy ước mặt quốc huy là dương, có khi lại quy ước mặt đó là âm, dẫn đến sự không nhất quán và xa rời học thuyết âm dương của Kinh Dịch.
Theo tôi, khi sử dụng tiền xu đương đại của Việt Nam hoặc của bất kỳ quốc gia, khu vực nào, điều quan trọng đầu tiên là xác định rằng mình đang sử dụng TIỀN để gieo quẻ. Vì đây là tiền, nên mặt nào thể hiện giá trị của đồng tiền, mặt nào thể hiện mệnh giá của đồng tiền đó là mặt chính, cũng chính là mặt dương, và mặt còn lại sẽ là âm.
Tính âm dương của mặt sau
Phương pháp này cũng phù hợp với quy tắc âm dương của tiền xu cổ. Mặt thể hiện triều đại (ví dụ như mặt có chữ “Càn Long Thông Bảo”) là mặt âm (mặt ngửa), cũng như đối với tiền xu mới. Mặt có quốc huy, thể hiện cho chính thể, quốc gia phát hành tiền đó cũng là mặt âm (mặt ngửa).
Mặt còn lại thể hiện giá trị của đồng tiền, thông qua mặt này chúng ta mới biết đó là TIỀN chứ không phải chỉ là mảnh đồng hoặc kẽm, và thông qua mặt này chúng ta mới biết mệnh giá của đồng tiền, làm nên giá trị của đồng tiền, cho nên nó chắc chắn là mặt dương.
Đây là phương pháp xác định tính âm dương của tiền xu đương đại.
Xem thêm:
- Giải mã giấc mơ, bói hắt xì hơi, bói kiều
- Lý giải về hiện tượng xem bói bằng phép “gieo quẻ âm dương”
