Từ thời xa xưa, dù không có công cụ hiện đại, nhưng ông cha ta đã thành thạo cách tính lịch âm dựa vào 12 con giáp và Lục thập hoa giáp. Hãy cùng khám phá bí quyết tính ngày trong tháng theo 12 con giáp chính xác nhất.
Bí quyết tính ngày trong tháng theo 12 con giáp chính xác
Để tính ngày trong tháng, chúng ta sử dụng Lục thập hoa giáp, kết hợp giữa 6 chu kỳ hàng can và 5 chu kỳ hàng chi tạo thành hệ 60. Không chỉ tính ngày, mà còn tính tháng, năm dựa vào Lục thập hoa giáp, được biết đến như lịch can chi.
Dựa vào chu kỳ 60, hay Lục thập hoa giáp, chúng ta có thể tính ngày can chi độc lập, không phụ thuộc vào tháng hay năm nhuận.
Mỗi năm, số ngày trong tháng dương lịch tuân theo nguyên tắc cố định. Ngược lại, các tháng âm lịch có số ngày biến động, tháng 30 ngày hoặc 29 ngày. Việc xác định ngày tại một thời điểm cố định trở nên dễ dàng và chính xác hơn.
Ưu điểm của ngày dương lịch trong tính can chi
Vì vậy, việc sử dụng ngày dương lịch để tính ngày can chi thay vì ngày âm lịch là lựa chọn hợp lý. Năm bình thường có 365 ngày, năm nhuận có thêm ngày 29/2, giúp quá trình suy luận trở nên đơn giản.
Với một năm dương lịch thông thường 365 ngày, sẽ có 6 chu kỳ lục thập hoa giáp và thêm 5 ngày. Năm nhuận cũng bao gồm 6 chu kỳ lục thập hoa giáp nhưng kèm theo 6 ngày.
Chọn 1/3 là ngày khởi đầu, những ngày có cùng can chi theo lục thập hoa giáp là: 30/4, 29/6, 28/8, 27/10, 25/12, và 24/2 của năm tiếp theo.
Xác định ngày 1/3 hoặc sáu ngày còn lại cùng can chi, bạn có thể dễ dàng tính các ngày trước và sau của chúng.
Ví dụ, nếu 1/3/1995 là ngày Tân Mão, thì 30/4/1995, 29/6/1995, 28/8/1995, 27/10/1995, 25/12/1995, và 24/2/1996 cũng là ngày Tân Mão. Từ đó, bạn có thể tính 2/3/1995, 1/5/1995, 30/6/1995, 29/8/1995, 28/10/1995, 26/12/1995, 25/2/1996 là ngày Nhâm Thìn.
Để tính ngày 1/3 của năm tiếp theo hoặc năm sau nữa là ngày gì, bạn cộng thêm số 5 đối với các năm thường và số 6 đối với năm nhuận.
Ví dụ, 1/3/1999 là ngày Nhâm Tý, thì 24/2/2000 cũng là ngày Nhâm Tý. Còn 1/3/2000 là ngày gì, sẽ được tính bằng cách cộng thêm 5 ngày. Theo quy luật, Nhâm đến Mậu hay Tý đến Ngọ là 5 ngày, nên 1/3/2000 là ngày Mậu Ngọ.
Tương tự đối với năm nhuận, ta cộng thêm 6 ngày. Ví dụ, 1/3/1995 là ngày Tân Mão, thì 24/2/1996 cũng là ngày Tân Mão, và suy ra, 1/3/1996 là ngày Đinh Dậu. Cách xác định năm nhuận là có hàng chục đơn vị chức năng chia hết cho 4, ví dụ 1996, 2020,…).
Như vậy, chúng ta đã có thể hiểu cách tính ngày trong tháng theo 12 con giáp, thiên can, và lục thập hoa giáp một cách dễ dàng. Bạn nên tìm hiểu thêm cách tính tháng trong năm và năm để có kiến thức toàn diện hơn.
Cách tính tháng âm lịch theo 12 con giáp một cách nhanh chóng và chuẩn xác
Địa chi của các tháng âm lịch đã được cố định: Tháng 1 (tháng Giêng) là tháng Dần, tháng 2 là tháng Mão, tháng 3 là tháng Thìn, tháng 4 là tháng Tỵ, tháng 5 là tháng Ngọ, tháng 6 là tháng Mùi, tháng 7 là tháng Thân, tháng 8 là tháng Dậu, tháng 9 là tháng Tuất, tháng 10 là tháng Hợi, tháng 11 là tháng Tý, tháng 12 (tháng Chạp) là tháng Sửu.
Với việc địa chi của 12 tháng âm lịch đã được cố định, việc xác định thiên can cũng trở nên đơn giản. Chỉ cần biết thiên can của tháng 1, bạn có thể suy luận ra thiên can của các tháng sau. Nếu bạn chưa biết 10 thiên can, hãy tham khảo: Canh, Tân, Nhâm, Quý, Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ.
Người ta sử dụng lục thập hoa giáp để tính tháng trong năm. Mỗi lục thập hoa giáp có 5 chu kỳ địa chi và 6 chu kỳ thiên can. Bội số chung của 5 và 6 là 30. Một chu kỳ, hay còn gọi là chu kỳ lục thập hoa giáp, bao gồm 60 tháng, tương đương với 5 năm, kết hợp sự xen kẽ của 30 tháng âm và 30 tháng dương. Thiên can của các tháng sẽ lặp lại sau mỗi chu kỳ 5 năm.
Bảng can chi để tính tháng trong năm âm lịch
Chẳng hạn, tháng 5/2020 dương lịch tương ứng với tháng 4/2020 âm lịch là tháng Tân Tỵ. Nếu tiến 5 năm, tháng 5/2025 cũng là tháng Tân Tỵ. Ngược lại, nếu lùi về 5 năm, tháng 5/2015 cũng trùng khớp với tháng Tân Tỵ.
Đã có bảng tính can chi tháng theo can chi năm để tiện theo dõi và tra cứu. Chúng ta có thể xem xét ví dụ về tháng Giêng của mỗi năm. Thiên can được chia thành các cặp: Giáp/Kỷ, Ất/Canh, Bính/Tân, Đinh/Nhâm, Mậu/Quý.
Với những năm có tháng nhuận, bạn tính theo tháng chính không có sự thay đổi.
Cách tính năm âm lịch theo 12 con giáp một cách đơn giản
Năm cũng được xác định bởi hệ can chi. Bên cạnh hệ can đã được liệt kê khi tính tháng trong năm, chúng ta còn có hệ chi với 12 con giáp: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi. Cách tính can chi theo năm có thể áp dụng cho mọi năm. Vậy cách tính chi tiết sẽ là như thế nào?
Dựa vào cách tính ngày trong tháng và tháng trong năm theo 12 con giáp, chúng ta biết một chu kỳ lục thập hoa giáp kéo dài trong 60 năm. Nên, năm 1960 là Canh Tý, thì sau 60 năm, năm 1960 + 60 = 2020 cũng là năm Canh Tý. Mười thiên can tương ứng với các số cuối cùng của năm dương lịch.
Bảng can chi đơn giản để tính năm theo 12 con giáp
Để có cách tính thuận tiện và nhanh chóng hơn, bạn chỉ cần lấy năm dương lịch chia cho 60 để xem dư bao nhiêu, sau đó tra bảng dưới đây để chọn năm tương ứng. Cụ thể:
Với các năm khác, bạn có thể áp dụng cách tính và tra cứu tương tự để có kết quả chính xác và tiết kiệm thời gian.
Cách tính ngày, tháng, và năm theo 12 con giáp không chỉ mang lại kiến thức cần thiết để xác định thời gian một cách chính xác mà còn giúp bạn hiểu rõ hơn về cách tính tháng và năm âm lịch. Hy vọng bài viết này mang lại cho bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn tiết kiệm thời gian cũng như công sức.
Đăng bởi: Trương Nhật Hạ
Tìm hiểu về cách tính ngày trong tháng theo 12 con giáp một cách chính xác nhất
