Nhật Bản vốn nổi tiếng với sự đa dạng văn hóa và truyền thống của mình. Giữa những truyền thuyết và quan niệm tâm linh, những người yêu thích dân gian và những người hâm mộ vật phong thủy Nhật Bản có đủ lý do để thỏa mãn niềm vui. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về “Daruma”, một con búp bê Nhật Bản rất đặc biệt về hình dáng và cũng về lịch sử của nó.
Daruma là gì?
Daruma (だるま) là một con búp bê Nhật Bản được làm từ giấy bồi màu. Hình dáng tròn và đôi mắt to của nó được lấy cảm hứng từ vị sư trụ trì phật giáo Bodhidharma. Được coi là biểu tượng sự bền bỉ và thành công, Daruma giúp bạn thực hiện nguyện vọng của mình.
Lịch sử của con búp bê Daruma
Câu chuyện về con búp bê Daruma liên quan mật thiết đến câu chuyện về vị sư trụ trì Phật giáo Bodhidharma, người sáng lập ra đạo Zen ở Nhật Bản. Vị sư trụ trì này, xuất thân từ Ấn Độ, được cho là đã sống vào khoảng thế kỷ 5 hoặc 6 sau Công nguyên, nhưng câu chuyện về ông đã được gắn liền với truyền thuyết và tồn tại với các phiên bản khác nhau (như hầu hết các câu chuyện Nhật Bản khác), tạo ra một bí ẩn xung quanh nguồn gốc và cuộc đời của ông.
Một số câu chuyện kể rằng, trong hành trình tu tập của mình, vị sư trụ trì Bodhidharma đã dừng chân tại một tu viện Shaolin ở Trung Quốc, nơi ông phát triển đạo giáo Thiền và kỹ thuật võ thuật, gồm cả võ thuật Thiền 😮!
Sau đó, ông quyết định dừng lại ở một hang động và thiền định cho đến khi đạt được sự giác ngộ. Như vậy, ông đã dành chín năm theo dõi tường hang động, trong tư thế ngồi không động, không mắt mở và không di chuyển. 👀
Một câu chuyện kể rằng vào cuối năm thứ bảy, vị sư trụ trì đã bị mệt đến nỗi ngất đi từ sự kiệt sức 😴. Khi tỉnh giấc, ông cảm thấy tức giận với chính mình và quyết định cắt mí mắt để không bao giờ ngủ quên nữa. Ông coi điều này là một sự yếu đuối và thiếu kỷ luật và hy vọng kiện toàn với các vị thần bằng cách tự cắt mí mắt.
Theo truyền thuyết, những cây trà xanh đã nẩy mầm tại nơi ông vứt mí mắt. Kể từ đó, các vị sư trụ trì Phật giáo đã dùng trà xanh để tỉnh táo và có thể thiền định trong nhiều giờ. 🍵
Sau khi ngồi ở cùng một tư thế trong chín năm mà không di chuyển tích tắc, vị sư trụ trì Bodhidharma đã mất khả năng sử dụng chi của mình. Một số câu chuyện kể rằng cả chân và tay ông đã hoại tử, trong khi những câu chuyện khác nói rằng chúng đã rơi khỏi cơ thể của ông. Bây giờ bạn hiểu tại sao con búp bê Daruma được tượng trưng với không có cánh tay hoặc chân. Diện mạo kiên cường của Daruma, với hai đôi mắt to mở không mi mắt, tượng trưng cho sự khăng khít, quyết tâm và bền bỉ của vị sư trụ trì Bodhidharma.
Các đặc điểm của búp bê Daruma
Một thân hình tròn, không cánh tay và chân
Sự thiếu hiện diện các chi trên búp bê này liên quan đến câu chuyện về Bodhidharma, như đã trình bày ở trên. Tuy nhiên, có một cách giải thích thứ hai (bổ sung cho cái đầu tiên). Khi được tạo ra ban đầu, búp bê Daruma được thiết kế để luôn quay trở lại vị trí thẳng đứng ban đầu. Bạn có biết chơi gậy máy là gì không? Đó là nguyên tắc tương tự. Dù bạn đẩy mạnh cỡ nào, nó cũng sẽ tự đứng trở lại.
Daruma tuyệt vời tượng trưng cho tục ngữ Nhật Bản “nanakorobi yaoki”, có thể dịch là “ngã bảy đứng lên tám lần“. Nói cách khác, quan trọng là luôn nhớ rằng, dù bạn ngã bao nhiêu lần, hãy luôn đứng lên để đạt được mục tiêu của mình.
Mắt to và trống trải
Đặc điểm nổi bật nhất của con búp bê này – như bạn có thể đã nhận ra – là hai đôi mắt to mở, 👀 không có mí và đồng tử. Giải thích cho điều này liên quan đến câu chuyện về Bodhidharma và việc ông nhổ ra mí mắt để không bao giờ ngủ quên.
Chân mày dày và ria mép lớn
Râu mặt được vẽ trên búp bê tượng trưng cho hai chân mày và râu của vị sư trụ trì Bodhidharma, nhưng còn có một ý nghĩa khác phía sau… Nếu bạn quan sát hình dạng của chân mày cẩn thận, bạn có thể tưởng tượng rằng chúng là hai con hạc đối diện nhau. Tương tự cho ria mép, hình dạng của chúng được cho là như của một con rùa (khó nhận ra hơn, chúng tôi đồng ý 😅). Trong văn hóa Nhật Bản, hai con vật này tượng trưng cho sự trường thọ.
Ngoài ra, có một thành ngữ Nhật Bản nói rằng “một con hạc sống 1000 năm, một con rùa sống 10.000 năm”. Trường thọ có một vị trí quan trọng trong tâm trí người Nhật, và nhiều yếu tố tượng trưng đề cập đến trường thọ này.
Chữ kanji được khắc
Trên bụng hoặc hai bên búp bê, bạn có thể tìm thấy các chữ kanji được khắc. Hầu hết thời gian, chúng có thể dịch là “may mắn”, “bền chí”, “giàu có”… hoặc những từ tương tự liên quan đến một lĩnh vực của cuộc sống nơi mục tiêu hoặc nguyện vọng của chúng ta phù hợp.
Một số người sẽ viết nguyện vọng của mình lên con búp bê để không bỏ mất mục tiêu hoặc làm cho nguyện ước của mình trở nên chính thức hơn với chính bản thân và với các vị thần.
❓ Bạn có biết không? Pokémon Darumaka được lấy cảm hứng rất nhiều từ búp bê daruma. Hơn nữa, khi Darumaka xuất hiện trong tập 665, nó được giới thiệu là “một Pokémon luôn tập trung và không bao giờ từ bỏ, nhiều người nghĩ đó là một Pokémon may mắn”.
Màu đỏ của Daruma
Mặc dù Daruma hiện có ở nhiều màu sắc khác nhau, màu đỏ là màu phổ biến và truyền thống nhất. Lý do chọn màu này vẫn là một bí ẩn, nhưng có vài giả thuyết cố gắng giải thích vì sao Daruma màu đỏ. 🤔
Lý thuyết đầu tiên cho rằng Bodhidharma, sau hành trình của mình đến Trung Quốc, đã mặc một chiếc áo đỏ dài – tương tự như các vị sư trụ trì Phật giáo Trung Quốc – trong suốt chín năm tu một mình. Vì búp bê là biểu tượng của vị sư trụ trì huyền thoại này, điều này giải thích tại sao nó có màu đỏ.
Theo một giả thuyết khác, tối tăm hơn nhiều, màu đỏ có thể bắt nguồn từ giai đoạn của đại dịch bệnh nhỡn tàn khốc tại Nhật Bản. Trong một văn hóa rất mê tín như Nhật Bản, bệnh tật này chỉ có thể là “lời nguyền” được gửi từ một vị thần phục thù. Theo một niềm tin phổ biến, màu đỏ là màu ưa thích của Thần nhỡn, vì vậy người ta đã bắt đầu mặc quần áo màu đỏ để làm hài lòng Thần và không bị bệnh. 🙏 Do đó, màu đỏ của con búp bê Daruma được sử dụng để đẩy lùi bệnh tật và giúp cho sự chữa khỏi. Hơn nữa, Daruma là một món quà phổ biến dành cho người ốm để chúc mừng cho sức khỏe tốt.
Làm thế nào để sử dụng Daruma?
Cho dù bạn mê tín hay không, búp bê Daruma là một cách tuyệt vời để đặt mục tiêu – và đạt được mục tiêu đó.
Loại quả này của Nhật Bản là một loại vật tốt xung quanh giữa ma thuật và tâm lý học, cho phép bạn thực hiện một điều ước. Việc sử dụng con búp bê này có thể được so sánh với một “nghi thức hóa” và hiện thực hóa mục tiêu đã đưa ra dưới dạng một con búp bê (hơi đáng sợ) với đôi mắt to mở.
Sử dụng Daruma rất đơn giản và có thể được tóm gọn trong năm bước:
-
Xác định rõ ràng điều ước hoặc mục tiêu bạn muốn đạt được. Bạn càng cụ thể trong việc đề ra điều ước của mình, càng có khả năng thực hiện điều ước đó (ước mong một cuộc sống hạnh phúc là tốt, nhưng nó không cụ thể. Hãy nghĩ về hành động nào sẽ giúp bạn đạt được hạnh phúc đó). Tự nhiên, chọn một mục tiêu có thể đạt được và có thể đo lường theo hành động.
-
Sơn một trong hai mắt của Daruma màu đen. Mắt phải hay mắt trái? Không quan trọng, miễn là bạn đã định rõ điều ước trong đầu khi sơn mắt con ngươi. Bằng cách hoàn thành bước này, bạn đã gắn kết chính mình với mục tiêu bạn đặt ra.
-
Đặt Daruma ở một vị trí nổi bật trong nhà, trên kệ chẳng hạn, với mục tiêu là có thể nhìn thấy nó mỗi ngày. Sự hiện diện của con búp bê Nhật Bản này sẽ giúp bạn giữ mục tiêu trong tâm trí và củng cố sự quyết tâm của bạn. Lời khuyên nhỏ, đặt nó ở phòng khách thay vì phòng ngủ vì thức dậy lúc 3 giờ sáng và nhìn thấy con búp bê một mắt này nhìn chằm chằm bạn với ánh mắt sắc lẽo có thể hơi đáng sợ. 😂
-
Hành động mà không bỏ mất mục tiêu của bạn. Một niềm tin kể rằng con búp bê chứa một vị thần đã bị mất thị lực. Bằng cách sơn mắt đầu tiên, bạn đã làm cho nó chỉ còn một mắt. Bây giờ, điều quan trọng là bạn phải làm việc, thực hiện hành động và thể hiện lòng dũng cảm, quyết tâm và kiên nhẫn để đạt được mục tiêu của mình và từ đó, có thể trả lại tầm nhìn cho vị thần bị mắc kẹt trong búp bê. Hãy nhớ rằng Daruma đền đáp sự hy sinh và sức mạnh ý chí kiên cường không động lòng.
-
Sơn mắt thứ hai sau khi bạn đã đạt được mục tiêu hoặc hoàn thành điều ước của mình.
Sau một năm, truyền thống cho biết Daruma được mang trở lại ngôi đền mà bạn đã mua để được đốt, bất kể bạn đã đạt được mục tiêu hay không. Tin rằng sức mạnh của con búp bê Daruma sẽ mờ dần sau một năm.
Nếu bạn đã đạt được mục tiêu của mình, hãy xem đây là cơ hội để tiếp tục phát triển. Nếu, ngược lại, bạn không đạt được mục tiêu của mình, đốt nó không có nghĩa là bạn từ bỏ, mà là bạn sẽ tìm cách khác để đạt được mục tiêu của mình (hoặc bắt đầu lại với một con búp bê Daruma mới).
⚠️ Bạn chỉ được sở hữu một con Daruma mỗi lúc.
Sau khi sơn mắt thứ hai của con búp bê, bạn có thể mua một con búp bê khác và đặt một điều ước mới. Lợi thế của quy định này là nó buộc bạn tập trung vào một mục tiêu duy nhất mỗi lần. Bạn có thể dành toàn bộ thời gian và năng lượng cho việc hoàn thành một nhiệm vụ cụ thể và từ đó, tạo ra tất cả các cơ hội để thành công.
Daruma ở các màu sắc khác nhau và ý nghĩa của chúng
Ngày nay, bạn có thể tìm thấy những con búp bê Daruma trong tất cả các màu sắc, mỗi màu sắc tương ứng với một lĩnh vực cuộc sống cụ thể.
Ý nghĩa của mỗi màu sắc có thể khác nhau tùy thuộc vào nhà sản xuất hoặc khu vực, không ai đã đồng ý về điểm này. 🙃 Ban đầu, Daruma có màu đỏ, sau đó qua các năm, màu sắc đã đa dạng cũng như ý nghĩa – có lẽ vì một số lý do thuần túy thương mại.
Tuy nhiên, đây là danh sách một số màu sắc Daruma khác nhau và ý nghĩa phổ biến nhất của chúng:
- Đỏ: May mắn và sự thuận lợi nhất.
- Trắng: Tinh khiết và cân bằng.
- Vàng: Tiền bạc và vinh quang.
- Đen: Bảo vệ khỏi ma quỷ.
- Xanh: Sức khỏe và thể chất.
- Cam: Thành công học tập hoặc thịnh vượng.
- Xanh dương: Thành công trong sự nghiệp.
- Tím: Phát triển cá nhân hoặc sức khỏe.
- Hồng: Tình yêu và lãng mạn.
Chúng ta cũng có thể tìm thấy các ý nghĩa màu tương tự trong một biểu tượng phong thủy nổi tiếng khác: Mèo Maneki Neko. Để tìm hiểu thêm về con mèo Nhật Bản này đã chinh phục thế giới, xem bài viết của chúng tôi về Ý nghĩa Maneki Neko là gì? 😺
Làm thế nào để tự làm búp bê Daruma?
Sản xuất búp bê Daruma sớm nhất được liên kết vào thế kỷ 17. Các vị sư trụ trì của thành phố Takasaki, tỉnh Gunma, có ý tưởng tạo ra những thần linh giấy với hình ảnh của vị sư trụ trì Bodhidharma nhằm mang lại may mắn cho những người nông dân. Thu nhập của họ phụ thuộc rất nhiều vào may mắn khi mùa thu hoạch và – trong văn hóa Nhật Bản rất mê tín – việc có một vật may mắn chắc chắn không thể coi thường. 😄
Sau đó, người dân nông thôn bắt đầu tự làm những con búp bê daruma và bán chúng để bổ sung cho thu nhập của mình trong những thời kỳ khó khăn về kinh tế. 💸
Một vài thập kỷ sau, việc sử dụng con búp bê daruma đã trở nên phổ biến và lan rộng ra toàn quốc. Ngày nay, thành phố Takasaki vẫn sản xuất hơn 80% số lượng búp bê Daruma được làm ở Nhật Bản.
Daruma ngày nay
Phiên bản truyền thống của con búp bê Daruma được làm bằng giấy Washi, một loại giấy mây Nhật Bản, với một phần nội thất trống để dễ dàng đốt cháy. Kích thước gốc khoảng tương tự như một quả bóng rổ. Hiện tượng con búp bê daruma ngồi ở góc phòng, thường là trên kệ, trong một nhà hàng, cửa hàng hoặc nhà.
Ngày nay, Daruma có thể có dạng khác nhau: bông, móc khóa, ốp điện thoại di động… hoặc thậm chí là hòn đáy giữ tiền Daruma để lưu trữ tiết kiệm của bạn trong khi thêm một nét Nhật Bản độc đáo vào trang trí của bạn.
