Mặt trăng – Nguyễn tố và Sáng Tạo Trong Nghệ Thuật

Từ những buổi đầu của nền văn minh, con người thời tiền sử đã vẽ các hình ảnh trên các bức tường hang động và mặt trăng để kích thích ý thức sáng tạo của chúng ta, khơi gợi trí tưởng tượng về cái đẹp của tự nhiên và cách mà nó tác động đến nhịp điệu của thủy triều trên Trái Đất.

Biểu tượng thần thoại

Trong biểu tượng của nền văn minh Ai Cập cổ đại, mặt trăng được đặt trên đầu của thần Khonsu, nghĩa là ‘người du hành’ hoặc ‘người tìm đường’. Khonsu chịu trách nhiệm đi cùng các linh hồn trong chuyến hành trình sau khi sinh ra và bảo vệ họ khỏi ma quỷ. Người Celt thời đồ đồng cũng xem mặt trăng là yếu tố trung tâm của hệ thống tâm linh.

Để giúp các linh hồn rời đi và định hướng hành trình của họ, một bản đồ mặt trăng đã được khắc vào một ngôi mộ chôn cất 5.000 năm tuổi ở County Meath, Ireland. Bản đồ này được bố trí khéo léo bên trong lăng mộ để được mặt trăng chiếu sáng khi lướt qua bầu trời đêm, thể hiện bề mặt đầy vết rỗ của thiên thể này.

Cảm hứng cho nghệ thuật đương đại

Mặt trăng đã trở thành biểu tượng cho sự thẩm mỹ và được lưu truyền từ nghệ sĩ này sang nghệ sĩ khác, từ thế kỷ này qua thế kỷ khác. Trong bức tranh Experiment on a Bird in the Air Pump (1768) của nghệ sĩ người Anh Joseph Wright ở Derby, hình ảnh mặt trăng tròn đầy ánh sáng thấp thoáng bên khung cửa sổ gần lề của bức tranh có nhiều ý nghĩa hơn chứ không chỉ đơn thuần là chi tiết mang ngụ ý thơ ca.

Hình ảnh:

Các nghệ sĩ khác nhau đã khắc họa mặt trăng ở nhiều giai đoạn và bối cảnh khác nhau. Những tác phẩm mang một sự thú vị riêng, ví dụ như ánh trăng phản chiếu trên mặt nước, thoắt ẩn thoát sau dãy núi hay đám mây, thấp thoáng trong khu rừng hoặc lơ lửng trên đỉnh các tòa nhà trong thành phố.

Biểu tượng trong nghệ thuật Hồi Giáo

Ngày nay, hình ảnh trăng lưỡi liềm xuất hiện khắp mọi nơi xung quanh chúng ta và trở thành biểu tượng phổ biến nhất của đạo Hồi. Trong nghệ thuật Hồi Giáo, hình ảnh trăng lưỡi liềm thường xuất hiện trong các vật thể từ quốc kỳ đến các bộ đồ mộc mạc của binh lính Hồi Giáo Hoa Kỳ.

Mặc dù hiếm khi xuất hiện trong các triển lãm nghệ thuật, hình ảnh trăng lưỡi liềm vẫn có vai trò quan trọng trong truyền thống nghệ thuật Hồi Giáo. Điều này xuất phát từ tinh thần biểu tượng của Đế chế Ottoman, trong đó hình ảnh trăng lưỡi liềm thường được ghép cùng với một ngôi sao.

Hình ảnh:

Ở nền văn minh Hồi Giáo, mặt trăng lưỡi liềm thể hiện tình yêu và sự tôn trọng đối với mặt trăng, cũng như lịch sử và văn minh của dân tộc Hồi Giáo. Từ Đế chế Ottoman đến những quốc gia Hồi Giáo khác, hình ảnh này xuất hiện trong các biểu ngữ, câu đối và bức tranh.

Chủ đề cho triển lãm nghệ thuật

Trong thập kỷ vừa qua, ba bảo tàng nghệ thuật lớn đã tổ chức các triển lãm với chủ đề “La Luna”. Một trong số đó là triển lãm nhiếp ảnh “Apollo’s Muse: Mặt trăng trong thời đại nhiếp ảnh” tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan vào năm 2019. Triển lãm này tập trung vào các bức ảnh, tranh, phim và dụng cụ thiên văn học được sử dụng bởi phi hành gia Apollo.

Hình ảnh:

Bên cạnh đó, Bảo tàng Peabody Essex ở Salem, Massachusetts cũng tổ chức triển lãm “Lunar Attraction” vào năm 2017. Triển lãm này giới thiệu khoảng 60 tác phẩm đương đại liên quan đến sự tò mò về mặt trăng.

Hình ảnh của mặt trăng đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều nghệ sĩ và nhạc sĩ, gắn liền với sự bí ẩn và khát khao. Triển lãm “Lunar Attraction” cung cấp cho khán giả những cách tương tác khác nhau với mặt trăng, từ trải nghiệm trọng lực mặt trăng đến hiểu biết về tác động của mặt trăng đối với thủy triều trên Trái Đất.

Biên tập: Đáo